Regional Growth Conference, Είμαστε έτοιμοι;

Η Ελλάδα πρέπει να συμπεριφερθεί σαν chris-craft και όχι σαν αργοκίνητο τάνκερ.
Απόστολος Ταμβακάκης

Ένα πρωϊνό στην Πάτρα

Εδώ σκέφτηκα αυτό το άρθρο, περπατώντας 6.10 το πρωί στην παραλία της Πάτρας. Η πόλη φαίνεται άναρχα στημένη. Τεράστιο παραλιακό μέτωπο (ε, δεν είναι Ριβιέρα…), παρατημένα κτίρια, διπλο-παρκαρισμένα αυτοκίνητα παντού.

Χάνομαι στα στενάκια. Νιώθεις πώς η επαρχιακή πόλη δεν έχει προσανατολισμό. Ηχούν στα αυτιά μου ακόμη τα λόγια του αντιπεριφερειάρχη κ. Φ. Ζαίμη: «…οι Περιφέρειες είναι ενδιάμεσοι χώροι ανάμεσα στο Κράτος και τις τοπικές κοινωνίες». ‘Εχω διαβάσει τα δραματικά στοιχεία της αποβιομηχάνισης και της ανεργίας της Αχαΐας που άφησαν να συμβεί την τελευταία 15ετία.

Σκέφτομαι πώς έτσι είναι οι επαρχιακές πόλεις μας: Αγρίνιο, Ηράκλειο, Πάτρα, Βόλος, Καβάλα, Γιάνεννα, Αλεξανδρούπολη. Μεγάλες σε έκταση. Πλούσια ιστορία, αλλά ξεχασμένη. Η οικονομία τους είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι εκατοντάδων φορέων και το πανεπιστήμιο (ο φοιτητόκοσμος). Δεν άλλαξαν, δεν επένδυσαν, ποτέ δεν καινοτόμησαν.

Έχουμε μείνει χρόνια πίσω

Oι νέοι δεν έχουν πρότυπα και ακόμη και αν δημιουργούν κάτι, είναι σαν παρίες της οικονομικής ζωής και των δικτύων εξουσίας. Το χειρότερο; Οι όποιες νέες ιδέες, δεν επηρεάζουν τις πόλεις. Οι πόλεις συνεχίζουν να εισάγουν, να παίρνουν ενισχύσεις και να καταναλώνουν.

Φανταστείτε, το εργοστάσιο-προμηθευτής μικροεπεξεργαστών της Ericsson ήταν στην Πάτρα και δεν είχε ποτέ παρουσιαστεί σε κάποιο μέσο ενημέρωσης. Ποιος νοιάζεται εκτός από έργα τσιμέντου, εργολάβους, επιδόματα-ενισχύσεις και τοπικά αιτήματα τύπου “δώσε κι εμένα μπάρμπα”;

Δείτε το παράδειγμα της Achaia Clauss (τι πανέμορφο μέρος!!). Το Brand name θα έπρεπε να αντιγράφει το παγκόσμια επιτυχημένο marketing του Γαλλικού Beaujolais, που κάθε Σεπτέμβριο κλείνει όλο τον όγκο πωλήσεων της χρονιάς …αλλά όπως μου είπε μια νεαρή κυρία “δεν είναι αυτά για τους Πατρινούς εκτός από κάτι εκδηλώσεις που κάνουν εδώ στο καρναβάλι”.

Στο Regional Growth Conference οι απαντήσεις

Ακριβώς για όσα γράφονται παραπάνω, είναι τόσο σημαντικό τοπικά για την Αχαΐα και υπερ-τοπικά για όλες τις Περιφέρειες το Regional Growth Conference (RGC), που διοργανώνεται από το 2013. Δεν το γράφω γιατί ήμουν μέλος της οργανωτικής ομάδας, αλλά γιατί πιστεύω ως αναγκαίο θεσμό να ακούγονται νέες ιδέες και προτροπές στους “παλιούς” θεσμούς και τις κοινωνίες μας.

Το συνέδριο μοιάζει σαν πολύ-εργαλείο. Το πλούσιο πρόγραμμα με 40 θεματικές ψηφιακές και φυσικές συνεδρίες έφερε μαζί δεκάδες πολιτικούς, τοπική εξουσία, πανεπιστημιακούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις (δείτε εδώ τους συμμετέχοντες) σε ένα δημόσιο διάλογο. ‘Ολοι έπρεπε να ακούσουν, να συναισθανθούν με την ευχή να συνεργαστούν και να ενσωματώσουν ταχύτατα, σε ότι κάνουν, τις πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης που προωθούν οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί.

Αναρωτιέμαι όμως, ακούει κανείς; Νοιάζονται οι τοπικές κοινωνίες; Γιατί για αυτούς γίνεται η μεταφορά τεχνογνωσίας. Θα αλλάξουν ή θα μείνουν σε ό,τι και όπως (κακο)έμαθαν; Οι καλές πρακτικές που αναφέρθηκαν στην ενέργεια, τον τουρισμό, το περιβάλλον, ή η γνώση των πανεπιστημιακών αναλυτών για τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις γύρω από τη χώρα μας θα αλλάξουν κάτι;

Στη χώρα μας έχουμε ένα πολύ σοβαρό θέμα

Αν το πω ευγενικά, το πρόβλημα της χώρας είναι το κλισέ “40 χρόνια φούρναρης”. Πρόκειται για ενιαία κουλτούρα αντίστασης σε καθετί νέο και ιδιαίτερα, αν αυτό το νέο απαιτεί να δουλέψουμε προς νέα κατεύθυνση, και μάλιστα περισσότερο. Στο δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα. Ήρθε η 4^η βιομηχανική επανάσταση; Δικηγόρους θα βγάζουμε. ‘Εκαναν οι Σουηδοί τα σκουπίδια ενέργεια; Εμείς προσλήψεις, τι μας νοιάζουν οι τεχνολογίες; Ψηφιακή οικονομία; ‘Όχι, εκεί, επιμένω στο μαγαζί. Διαβούλευση με την κοινωνία; ‘Ο,τι και να πεί ο κόσμος, ο Υπουργός θα περάσει την ειδική τροπολογία για το κοινό του.

Ξεροκέφαλοι, προσωπικά μικρο-συμφέροντα, και μοιρολατρία. Το έχω δει ως εθελοντής mentor σε 3 κοινότητες που βοηθούν το νεανικό ταλέντο. Σαν ομιλητής και βοηθός της νέας επιχειρηματικότητας. Ως Networked Society Champion. Σε δεκάδες πανεπιστημιακές εκδηλώσεις. Μέχρι και στην αστεία ψηφιακή μας ατζέντα μέχρι το 2019, που οι εταιρίες IT απλά προσπαθούσαν να βάλουν μέσα έργα.

Οι καλές πρακτικές που υλοποιούνται στα κράτη-μέλη της Ε.Ε και στις Περιφέρειές τους, όπως έδειξε το Regional Growth Conference πρέπει να επηρεάσουν και να αλλάξουν την κοινωνία, την επιχειρηματικότητα και τους θεσμούς μας. Είναι η τελευταία μας ευκαιρία. ‘Εχω μπει στο αυτοκίνητο και ανηφορίζω στην Achaia Clauss. Συνεχίζω να σκέφτομαι όσα σας γράφω.

Παράδειγμα: για όλα φταίνε οι τράπεζες, έτσι δεν είναι;

Θυμάστε το “για όλα φταίνε οι τράπεζες”; Κι εμείς; Ας δούμε τις μεγάλες αλλαγές που χρειαζόμαστε, όπως τις ανέδειξε ο Απόστολος Ταμβακάκης σε ένα μοναδικό fire-chat Dialogue μαζί με τον έμπειρο οικονομικό δημοσιογράφο Χρήστο Κώνστα (σχεδόν κατά λέξη):

Στα χρήματα που περιμένουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα έχουμε χρόνο. Θα πρέπει η χώρα να γίνει γρήγορο chris craft και να μη συμπεριφερθεί σαν αργοκίνητο τάνκερ. Χρειαζόμαστε αλλαγές παντού.
Έχουν η χώρα, οι τράπεζες, οι περιφέρειες, οι τοπικές οικονομίες έτοιμα σχεδιασμένα projects και έργα, ώστε να ωριμάσουν γοργά και να εκμεταλλευθούμε την Ευρωπαϊκή βοήθεια; Σημειώστε πώς αν “μοχλευθούν” τα ποσά, ας μου επιτρέπει η λαϊκή έκφραση, θα έχει “καβατζώσει” η χώρα έως και 100 δις. Θέλει ένα συνολικό σχέδιο.
Το μέλλον και οι τάσεις δείχνουν και προς τα εκεί θα οδεύσουν όλες οι Ευρωπαϊκές ενισχύσεις και οικονομίες: α) ψηφιακός μετασχηματισμός παντού, β) γρήγορο και ευέλικτο κράτος που βοηθά και νομικός μετασχηματισμός, γ) πράσινο παντού (ανάπτυξη, προϊόντα, υλικά, κτίρια, βιομηχανίες), και δ) υποδομές που προετοιμάζουν το μέλλον σε αγορές που έχουμε άμεσο όφελος (πχ τουρισμός).
Ο τραπεζικός τομέας πρέπει να αλλάξει, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο. Με την πανδημία μόλις το 8% των συναλλαγών γίνεται πια σε κατάστημα και κάποτε είχαμε 4.500 καταστήματα στη συνολική τραπεζική, σήμερα είναι 1.800 και πρέπει να γίνουν τα πάντα ένα digital bank.
Οι τράπεζες που εύκολα όλοι κατηγορούμε από 400 δις το 2008 έφτασαν στα 210 δις ευρώ. Χειρίζονται τα κόκκινα δάνεια, χωρίς να υπάρχει διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον για αυτά λόγω πανδημίας, και λειτουργούν σε μία μικρή οικονομία-χώρα σε κρίση.

Ακόμη και οι καμεραμάν μου έλεγαν, πώς τους κλέβει τη δουλειά το χαμηλό pricing των πιτσιρικάδων YouTubers, αλλά ούτε κουβέντα για το τι πρέπει να βελτιώσουν εκείνοι σε αυτό που κάνουν. Δεν χρειαζόμαστε αλλαγή, αλλά ολικό έμφραγμα!

Το νέο σχέδιο Marshall ‘ante portas’

Ακούγοντας το Live interview και τη ζωντανή ομιλία του Αντιπρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μαργαρίτη Σχοινά, σκέφτηκα τι θα κάνουμε. Επιβεβαίωσε πώς το οικονομικό πακέτο ενίσχυσης της χώρας θα είναι τεράστιο. Ο Μ. Βαρβιτσιώτης το χαρακτήρισε “μεγαλύτερο και από το σχέδιο Marshall“!

Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής @MargSchinas δήλωσε στο #RegionalGrowthConference : Η Ελλάδα θα λάβει ουσιαστικά ένα «επιπρόσθετο ΕΣΠΑ», επιπλέον του κανονικού, με το πακέτο ανάκαμψης.
Χρυσή ευκαιρία να καταρτίσει ένα συνολικό και συνεκτικό επενδυτικό σχέδιο pic.twitter.com/XSv8464cGS

— Ευρωπαϊκή Επιτροπή 🇪🇺 (@EEAthina) July 2, 2020

Αν και οι δύο πολιτικοί μαζί με καθηγητές, εκπροσώπους φορέων και think tanks χρησιμοποίησαν διαφορετικά λόγια, τόνισαν κάτι πολύ σημαντικό: η χώρα μας πρέπει να διαχειριστεί και υλοποιήσει μέσα σε τρία χρόνια (ούτε μία μέρα παράταση!), όχι απλά ένα τεράστιο ποσό (με ταχύτητα, διαφάνεια, ηθική), αλλά να το κατευθύνει έμπρακτα και αποτελεσματικά σε εντελώς νέες αγορές και δράσεις.

‘Εδειξαν δράσεις για τις οποίες η Ελλάδα (άρα όλοι εμείς) δεν είναι σήμερα έτοιμη στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον (εκπαίδευση, υγεία, ψηφιακός κόσμος, πράσινη ανάπτυξη), και πρέπει να υλοποιηθούν με τρόπο που θα λύνει οριστικά τις τεράστιες ανισότητες που έχουν οι περιφέρειες μας. Καταλαβαίνετε πώς η διατύπωση και μόνο αυτών των θεμάτων είναι “ζντούπ” κατακέφαλα για ενώσεις επαγγελματιών, επιμελητήρια, περιφερειακά συμβούλια, πρυτανείες, σωματεία εργαζομένων, επιχειρήσεις, ακόμη και για τους συμβούλους-ΕΣΠΑ; Είναι σαν να τους λες άγνωστες λέξεις. Τους ζητάς να σκεφτούν για θέματα, που ποτέ δεν ήταν μέσα στη ρουτίνα τους. ‘Αλλωστε δεν εκλέχτηκαν για αυτό, αλλά να εκπροσωπούν ειδικά, τοπικά, ή επαγγελματικά συμφέροντα…

Τι κάνουμε λοιπόν;

Εχουμε το competence, τα κατάλληλα στελέχη στο κράτος και στον ιδιωτικό τομέα; Η χώρα μας που το 2050 θα είναι μικρότερη (8 εκατ. πληθυσμός) και πιο γερασμένη (το 60% θα είμαστε άι-φεύγα) έχει σχέδιο να αντιμετωπίσει την υπογεννητικότητα, ενώ μαζί θα καινοτομούμε μαζικά, ταχύτατα σε κάθε πόλη; Μπορεί να δημιουργήσει clusters πρακτικής και άμεσης συνδημιουργίας, φέρνοντας στο ίδιο τραπέζι τον επιχειρηματία, τον κρατικό υπάλληλο και το ωφελούμενο κοινό;

Μην απαντήσετε γρήγορα. Σκεφτείτε. Μην απαντήσετε κομματικά. Ηρεμήστε. Θα ήταν μεγάλο ψέμα, αν έλεγα ότι θα συμβεί το σχέδιο και η υλοποίηση από όλους μας. ‘Εχουν ήδη πάρει θέση σε αυτό οι 400.000 ‘white collars’ που για οποιοδήποτε λόγο έφυγαν στο εξωτερικό.

Πρέπει να σηκώσουμε τα μανίκια!

Ξέρω, κάποιοι θα πουν “άστα τώρα“, ή πώς “είσαι γκρινιάρης“. ‘Αλλοι θα νιώσουν πώς αυτά είναι ακατόρθωτα, άρα θα πουν αυθόρμητα “να σωθώ εγώ, τα παιδιά και η δουλειά μου”. Με τέτοιες όμως σκέψεις δεν πήγε πουθενά η Ελλάδα.

Είμαι χαρούμενος που βρέθηκα στο Regional Growth Conference. ‘Ηταν my reality check. Στους φίλους και πελάτες Borrow My Brain ξαναλέω με μεγαλύτερη βεβαιότητα, πώς έχουν τρία θέματα μόνο να χειριστούν: α) πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό για τον τελικό πελάτη τους, β) ισχυρό Brand strategy και story και γ) “επένδυση” μόνο στις κρίσιμες προτεραιότητες για το μέλλον. Διαγράψτε όλα τα άλλα ως ρουτίνα και παρελθόν.